جستجو در تأليفات معظم له
 

قرآن، حديث، دعا
زندگينامه
کتابخانه
احكام و فتاوا
دروس
معرفى و اخبار دفاتر
ديدارها و ملاقات ها
پيامها
فعاليتهاى فرهنگى
کتابخانه تخصصى فقهى
نگارخانه
اخبار
مناسبتها
صفحه ويژه
تحريرى نو از اصول فقه شيعه ـ ج1 « دروس « صفحه اصلى  

فهرست مطالب

مقدمه

21

پيشگفتار

43

مباحثى در ارتباط با علم اصول

مسأله اوّل: موضوع علم

51

بحث اوّل: آيا هر علمى به موضوع نياز دارد؟   

52

نظريه مشهور در مورد نياز علوم به موضوع

53

بحث دوّم: لزوم وحدت موضوع   

68

بحث سوّم: تعريف موضوع علم

69

معناى عرض ذاتى

69

صُوَر عرض

70

كدام يك از اقسام عرض، ذاتى و كدام يك غريب است؟

73

1 ـ نظريه مرحوم آخوند

73

2 ـ نظريه مشهور

73

كلام صدرالمتألهين (رحمه الله)

74

3 ـ نظريه علامه طباطبايى (رحمه الله)

78

بررسى اقوال پيرامون عرض ذاتى    

79

بررسى نظريه مشهور

79

اشكال امام خمينى (رحمه الله) بر نظريه مرحوم آخوند

81

بحث چهارم: نسبت بين موضوع علم و موضوعات مسائل چيست؟  

88

مسأله دوم: ملاك تمايز علوم

91

1 ـ نظريه مشهور    

91

2 ـ نظريه مرحوم آخوند

97

3 ـ نظريه امام خمينى (رحمه الله)    

102

4 ـ نظريه آيت الله بروجردى (رحمه الله)

106

5 ـ نظريه آيت الله خويى (رحمه الله)    

123

6 ـ نظريه جديد در مورد تمايز علوم    

129

7 ـ نظريه مختار ما    

132

مسأله سوم: موضوع علم اصول

135

1 ـ نظريه مشهور و محقّق قمى (رحمه الله)    

135

2 ـ نظريّه صاحب فصول (رحمه الله)

137

3 ـ نظريه مرحوم آخوند    

144

4 ـ نظريه مرحوم آيت الله بروجردى    

145

كلام امام خمينى (رحمه الله)

148

مسأله چهارم: تعريف علم اصول

151

1 ـ تعريف مشهور از علم اصول    

151

2 ـ تعريف مرحوم آخوند از علم اصول    

159

3 ـ تعريف محقق نائينى (رحمه الله) از علم اصول    

165

4 ـ تعريف محقق عراقى (رحمه الله) از علم اصول    

168

5 ـ تعريف آيت الله خويى (رحمه الله) از علم اصول    

171

6 ـ تعريف امام خمينى (رحمه الله) از علم اصول    

176

مسأله پنجم: تمايز مسائل اصولى از قواعد فقهى

183

نظريه اوّل (نظريه محقّق نائينى (رحمه الله))    

183

نظريه دوّم (نظريه آيت الله خويى (رحمه الله))    

187

نظريه سوّم و بررسى آن   

188

نظريه چهارم (نظريه امام خمينى (رحمه الله))    

188

وضع

مسأله اوّل: كيفيت ارتباط بين الفاظ و معانى

193

نظريّه اوّل (ارتباط بين لفظ و معنا ذاتى است)    

193

مراد از ارتباط ذاتى چيست؟

194

دليل قائلين به ارتباط ذاتى بين لفظ و معنا

196

پاسخ دليل فوق

196

نظريه دوّم (ارتباط بين لفظ و معنا ناشى از وضع است)    

197

مسأله دوّم: واضع چه كسى است؟

199

نظريه اوّل (واضع، خداوند است)    

199

كلام مرحوم نائينى    

199

ادلّه براى اثبات اين كه واضع، خداوند است

200

ادلّه اى كه واضع بودن بشر را نفى مى كند

204

اشكالات كلام مرحوم نائينى

206

نظريه دوّم (واضع، بشر است)    

209

مسأله سوّم: حقيقت و ماهيت وضع

211

1 ـ نظريه مرحوم محقّق خراسانى    

211

2 ـ نظريه بعض الأعاظم (رحمه الله)

214

3 ـ نظريه صاحب منتهى الاُصول و جماعتى از اصوليين    

217

4 ـ نظريه آيت الله خويى (رحمه الله)    

223

5 ـ نظريه مرحوم محقق اصفهانى    

227

مسأله چهارم: تقسيم وضع به اعتبار معناى موضوع له

235

مقام اوّل: معناى اقسام چهارگانه وضع

236

منشأ تقسيم وضع به اقسام چهارگانه    

236

مقام دوّم: امكان و عدم امكان اقسام چهارگانه

237

بحث اوّل: آيا قسم سوّم (وضع عام و موضوع له خاص) امكان دارد؟   

238

اشكال بر كلام مرحوم آخوند

239

دفاع از مرحوم آخوند

241

1 ـ كلام آيت الله خويى (رحمه الله)

241

2 ـ دفاع ديگر از كلام مرحوم آخوند

246

تحقيق بحث    

249

بحث دوّم: آيا قسم چهارم (وضع خاص موضوع له عام) امكان دارد؟

251

1 ـ نظريه مرحوم آخوند و جمعى از شاگردان ايشان

251

2 ـ نظريه قائلين به امكان قسم چهارم

253

پاسخ مرحوم آخوند به قائلين به امكان قسم چهارم

253

بحث سوّم: مطالبى در ارتباط با وضع عام و موضوع له عام   

256

مطلب اوّل: اشكال در مورد امكان وضع عام موضوع له عام

257

مطلب دوّم: بيان محقق عراقى (رحمه الله) در ارتباط با وضع عام و موضوع له عام

259

مقام سوم: وقوع و عدم وقوع اقسام ممكن وضع

269

اشكال نسبت به مثال اعلام شخصيه    

269

حلّ اشكال

274

مسأله پنجم: وضع شخصى و نوعى

277

صور چهارگانه وضع    

277

آيا وضع در قسم سوّم و چهارم، شخصى است يا نوعى؟

280

1 ـ نظريه مرحوم آخوند

280

2 ـ نظريه محقق عراقى (رحمه الله)

280

3 ـ نظريه آيت الله خويى (رحمه الله)

280

مسأله ششم: وضع در حروف

283

نظريه اوّل (نظريه مشهور نحويين)    

284

نظريه دوّم (نظريه مرحوم آخوند)

284

1 ـ اشكال مرحوم آخوند به كلام مشهور نحويين

285

2 ـ مطلبى كه مرحوم آخوند اختيار كرده است

292

نظريه سوّم    

300

نظريه چهارم (نظريه مرحوم محقق نائينى)    

303

نظريه پنجم (نظريه محقق اصفهانى (رحمه الله))    

311

نظريه ششم (نظريه آيت الله خويى (رحمه الله))    

329

نظريه هفتم (نظريه مختار ما)    

335

تحقيق در مورد معانى حرفيه

335

بررسى مراحل سه گانه    

335

تكميل بحث

340

اشكال مرحوم آخوند

342

مسأله هفتم: خبر و انشاء

351

كلام مشهور در ارتباط با اَجزاء قضيه حمليّه    

353

بررسى كلام مشهور

354

بررسى قضايايى كه در آنها به حسب ظاهر، نسبت وجود دارد

357

بررسى كلام مشهور در مورد قضاياى سالبه

359

اشكال بر كلام علماى بيان و منطق

360

ملاك حمل در قضاياى حمليّه چيست؟    

361

مباحث خبر و انشاء

365

مراد از خبر و انشاء چيست؟    

366

اشكال بر مرحوم آخوند

368

ماهيت خبر و انشاء

372

مرحله اوّل: آيا لفظ در حقيقت انشاء نقش دارد؟    

372

نظريه آيت الله خويى (رحمه الله)

373

مرحله دوّم: ماهيت انشاء چيست؟    

376

1ـ نظريه مشهور

376

2 ـ نظريه محقّق خراسانى (رحمه الله)

379

3ـ نظريه محقّق اصفهانى (رحمه الله)

382

مسأله هشتم: اسماء اشاره و ضماير

391

كلام مرحوم آخوند    

391

كلام آيت الله خويى (رحمه الله)    

394

تحقيق پيرامون معناى اشاره    

395

تحقيق پيرامون معناى ضماير

399

ضمير غايب

399

ضمير مخاطب

400

ضمير متكلّم

402

تذييل بحث معانى حرفيه    

404

استعمال مجازى

مسأله اوّل: صحت استعمال مجازى به طبع است يا به وضع؟

409

نظريه مرحوم آخوند    

410

مسأله دوّم: ماهيت استعمال مجازى چيست؟

413

1 ـ نظريه مشهور    

413

2 ـ نظريه سكّاكى

414

3 ـ نظريّه صاحب كتاب «وقاية الأذهان»    

418

فرق بين كلام صاحب «وقاية الأذهان» و كلام سكّاكى

425

مؤيّدات كلام صاحب «وقاية الأذهان»

426

اطلاق لفظ و اراده لفظ

مقدمه

432

اقسام چهارگانه اطلاق لفظ و اراده لفظ    

432

مقام اوّل: آيا اطلاق لفظ و اراده لفظ، صحيح است؟

434

كلام مرحوم آخوند در ارتباط با صحّت سه قسم اوّل

434

مناقشه صاحب فصول (رحمه الله) در ارتباط با قسم چهارم

436

پاسخ مرحوم آخوند از كلام صاحب فصول (رحمه الله)

437

مقام دوّم: آيا در اطلاق لفظ و اراده لفظ،عنوان استعمال تحقّق دارد؟    

439

نقش اراده در موضوع له الفاظ

نقش اراده مستعمِل در موضوع له الفاظ

455

تحرير محلّ نزاع

455

نظريه اوّل (عدم دخالت اراده در موضوع له الفاظ)    

457

نظريه دوّم (دخالت اراده در موضوع له الفاظ)

459

بيان مرحوم آخوند در ارتباط با كلام عَلَمين

464

كلام آيت الله خويى (رحمه الله)

468

بررسى كلام آيت الله خويى (رحمه الله)

469

وضع در مركّبات

تحرير محلّ بحث

475

دليل اوّل بر ردّ نظريه وضع براى مجموع مركّب    

476

توجيه بعضى از نحويين

479

دليل دوّم بر ردّ نظريه وضع براى مجموع مركّب    

481

راه هاى تشخيص معناى حقيقى

راه هاى تشخيص معناى حقيقى از معناى مجازى

485

راه اوّل (تبادر)

485

جهت اوّل: معناى تبادر چيست؟    

486

جهت دوّم: مورد تبادر كجاست؟

486

جهت سوّم: چه اثر و نتيجه اى بر تبادر مترتّب است؟    

487

جهت چهارم: چرا تبادر، علامت حقيقت است؟

488

جهت پنجم: آيا در اين كه تبادر علامت حقيقت است، شرطى هم وجود دارد؟   

488

جهت ششم: آيا تبادر، فقط در ارتباط با حقيقت مطرح است؟

493

كلام مشهور

494

كلام صاحب فصول (رحمه الله) و صاحب قوانين (رحمه الله)

494

راه دوّم براى شناخت معناى حقيقى: عدم صحّت سلب (يا صحّت حمل)

495

كلام محقّق عراقى (رحمه الله) در ارتباط با «عدم صحّت سلب»    

508

راه سوّم براى شناخت معناى حقيقى: اطّراد

510

كلام محقّق اصفهانى (رحمه الله) در مورد اطّراد    

511

كلام مرحوم آيت الله بروجردى در ارتباط با اطّراد    

516

كلام آيت الله خويى (رحمه الله) در ارتباط با اطّراد    

519

تعارض احوال

تحرير محلّ بحث

527

كلام مرحوم آخوند    

527

كلام امام خمينى (رحمه الله)

529

جهت اوّل: اصالة عدم النقل چه اصلى است؟

529

جهت دوّم: مورد أصالة عدم النقل كجاست؟

531

كلام مرحوم آخوند    

532

كلام محقّق حائرى (رحمه الله)

532

حقيقت شرعيه

مسأله اوّل: اركان ثبوت حقيقت شرعيه

537

آيا دو ركن ثبوت حقيقت شرعيّه، تحقّق دارند؟    

538

مسأله دوّم: ثمره بحث حقيقت شرعيّه

545

نظريه اوّل (نظريه مرحوم آخوند)    

545

نظريه دوّم

546

نظريه سوّم (نظريه مرحوم نائينى)    

547

چرا اثبات قرآنيت قرآن، نياز به تواتر دارد؟

551

مسأله جمع قرآن بعد از پيامبر (صلى الله عليه وآله)

553

كلام مرحوم آخوند در ارتباط با ثمره بحث حقيقت شرعيّه

557

مسأله سوّم: كيفيت وضع درحقيقت شرعيّه

563

نظريه اوّل (نظريه مرحوم آخوند)    

563

بررسى كلام مرحوم آخوند

565

اشكال محقّق نائينى (رحمه الله)بر مرحوم آخوند

565

جواب محقّق عراقى (رحمه الله) از كلام مرحوم نائينى

567

بررسى كلام محقّق عراقى (رحمه الله)

568

جواب دوّم از كلام مرحوم نائينى

569

بحثى در ارتباط باحقيقى و مجازى بودن استعمال محقِّق وضع    

571

احتمال اوّل: اين استعمال، نه حقيقى است و نه مجازى

571

احتمال دوّم: اين استعمال، حقيقى است

572

نظريه دوّم در ارتباط با كيفيت وضع در حقيقيت شرعيّه    

573